Historia szkoły

 

 

2 listopada 1898 roku decyzją Rady Szkolnej Krajowej powołano do życia Szkołę Ludową w Grodzisku Górnym. Pierwszym nauczycielem był Julian Krauz, a kierownikiem Franciszek Wojciechowski.

 Szkoła nie posiadała wówczas własnego obiektu, więc do 1910 roku nauka odbywała się w izbach wynajmowanych w domach chłopskich. Otwarcie nowego budynku szkolnego, murowanego i jednopiętrowego nastąpiło 15 września 1910 roku. Mieściły się w nim cztery duże izby lekcyjne, kancelaria i mieszkanie kierownika szkoły. Jest to obecnie najstarsza część szkoły. Jesienią 1910 roku szkoła rozpoczęła kurs dla analfabetów.

Do 1912 roku szkoła była jednoklasowa. Uczęszczały do niej dzieci ze wsi Grodzisko Górne i Wólka Grodziska. Centralne położenie szkoły umożliwiało dotarcie do niej ze wszystkich zakątków wsi. W szkole uczył w tym czasie kierownik i dwie, a później trzy nauczycielki. W tamtym okresie kładziono nacisk przede wszystkim na naukę czytania, pisania, rachunków i śpiewu, bardzo zwracano uwagę na karność i posłuszeństwo.

Z dniem 1 września 1912 roku szkoła stała się dwuklasowa i przybyła do niej czwarta nauczycielka, a rok później  utworzono czwartą klasę. W 1912 roku założono sad szkolny sadząc 65 drzew owocowych, co na wsi  w tamtych czasach było rzadkością – w obejściach przeważały ogrody z dzikimi drzewami.

            Podczas I wojny światowej budynek kilkakrotnie okupowały wojska rosyjskie, austro - węgierskie i niemieckie niszcząc wyposażenie, ogrodzenie i sad. Nauka w tym okresie odbywała się z przerwami. Do czasu odzyskania przez Polskę niepodległości w szkole uczono języka niemieckiego i rosyjskiego.

            Mimo funkcjonowania szkoły od końca XIX wieku nie wszyscy rodzice korzystali z możliwości edukacji swoich dzieci. Często unikano zapisywania do szkoły lub dzieci były posyłane nieregularnie w zależności od natężenia prac w gospodarstwach i braku odzieży. Ci, którzy uczęszczali do szkoły często nie mieli potrzebnego wyposażenia, co bardzo utrudniało pracę.

Od roku szkolnego 1926/1927 szkoła została przemianowana na pięcioklasową, jednak pomieszczenie dla kolejnej klasy z powodu braku miejsca w budynku szkolnym musiano wynajmować u gospodarza. W tamtym czasie borykano się z podstawowymi problemami – częstym brakiem opału, źle funkcjonującymi piecami, co prowadziło do kilkumiesięcznych przerw w nauce

 W latach 20-tych XX wieku nauczyciele zapoczątkowali działalność organizacji uczniowskich: Szkolnej Kasy Oszczędności, Ligi Ochrony Przyrody, Spółdzielni Uczniowskiej, Samorządów Klasowych i PCK.

W okresie międzywojennym 16 uczniów podjęło dalszą naukę w gimnazjum, najczęściej w Jarosławiu. Podczas wizytacji szkoły w 1938 roku uznano szkołę w Grodzisku za jedną z najlepszych szkół. Wyróżniała się postępem pedagogicznym, działalnością kulturalno-oświatową nauczycieli w środowisku, rozwijaniem samorządności młodzieży i rozbudzaniem ambicji intelektualnych. Jednak duży procent dzieci, zwłaszcza dziewcząt nie pobierał regularnej nauki.

W 1938 roku kierownik Kazimierz Tarnowski przeszedł na emeryturę, po nim stanowisko objął Marceli Czarkowski i pozostał na nim do  3 września1939 roku.

Gdy wybuchła II wojna światowa szkoła była nieczynna do października. Na stanowisko kierownika szkoły władze okupacyjne powołały Franciszka Czubalę, który funkcję tę pełnił do 30 listopada 1944. Zimą 1939 roku z powodu braku opału szkoła była zamknięta. Kierownik szkoły wraz z żoną wyjechał do swojej rodziny, gdyż nie mieli w Grodzisku z czego żyć. Od września do grudnia nauczyciele nie otrzymywali poborów. W tych latach szkoła bardzo często była zamknięta z powodu braku opału lub zajęcia przez wojska okupacyjne. Na interwencję miejscowej ludności zezwolono uczyć w wynajętych izbach chłopskich. Taka nauka z przerwami trwała do czerwca 1944 roku.

Podczas okupacji zostały zniszczone książki z biblioteki, większość pomocy naukowych i sprzętu. Dzieci uczyły się podstawowych przedmiotów: rachunków, pisania i czytania. Nauczyciele nie poddawali się zarządzeniom władz okupacyjnych i prowadzili tajne nauczanie (Maria Siniak, Jadwiga Radwańska, Marceli Czarkowski). Maria Siniak uczyła dzieci w swoim prywatnym mieszkaniu, popołudniami. Prowadziła lekcje z pojedynczymi uczniami i w kompletach liczących 6 uczniów. Opracowała z nimi program klasy V, VI i VII przedwojennej ze wszystkich przedmiotów. Po przerobieniu materiału danej klasy odbywano w jej mieszkaniu egzaminy. Następnie przerabiała z uczniami program klasy I gimnazjum oprócz łaciny i języka francuskiego, którego uczyła Jadwiga Radwańska także na tajnych kompletach. Kiedy w czasie wakacji 1944 roku na te tereny wkroczyli Rosjanie od września 1944 roku szkolnictwo przeszło pod administrację polską.

Po wyzwoleniu rok szkolny 1945/1946 rozpoczął się w pełnej siedmioklasowej szkole. Rodzice, nauczyciele i uczniowie z entuzjazmem porządkowali budynek, usuwali zniszczenia, gromadzili sprzęt. Warunki pracy były trudne, klasy przepełnione, wiele młodzieży przerośniętej, braki w kadrze i brak podręczników.

Po wojnie nauczyciele włączyli się w działalność społeczno-oświatową w środowisku. Organizowali kursy rolnicze, kursy dla kobiet, chór, orkiestrę, prowadzili ruchomy punkt biblioteczny dla mieszkańców.

W grudniu 1957 roku zelektryfikowano budynek szkoły. Pod koniec lat pięćdziesiątych rozpoczęto w czynie społecznym rozbudowę szkoły przy ogromnym zaangażowaniu mieszkańców wsi, powiększono również plac szkolny.

Szkołę oddano do użytku w 1961 roku. Polepszyły się warunki nauki i pracy nauczycieli, uzyskano 4 dodatkowe izby lekcyjne i inne pomieszczenia oraz podpiwniczenie, które okazało się niezbędne za kilka lat, kiedy wprowadzano centralne ogrzewanie. W tym okresie przywiązywano dużą wagę do czytelnictwa uczniów, konieczności stałego dokształcania się nauczycieli, prowadzenia ogródka szkolnego. Zapoczątkowana została preorientacja zawodowa. Obowiązkową nauką objęto wszystkich uczniów.

Na początku lat sześćdziesiątych wzrosło zrozumienie znaczenia szkoły i nauki, dzieci były posyłane regularnie, zadbane, a rodzice interesowali się ich wynikami.

Od 1 września 1963 roku funkcje kierownika szkoły przejął Józef Kulpa, a rok później Józef Tofilski. Zaczęto wtedy wykorzystywać środki audiowizualne - radio, magnetofon, telewizor, diaskop, epidiaskop. W każdym miesiącu wyświetlane były filmy sprowadzane z Filmoteki Rejonowej ze Stalowej Woli. Zorganizowano Uniwersytet Powszechny, na który licznie uczęszczali rodzice. Poprawiła się baza materialna szkoły dzięki pozyskaniu mieszkańców wsi, władz gromadzkich i Komitetu Rodzicielskiego. Przeprowadzono kapitalny remont budynku szkolnego, wymieniono ogrzewanie piecowe na centralne z własną kotłownią, doprowadzono wodę i kanalizację, urządzono wewnętrzne sanitariaty i natryski. Wybudowano dwa budynki gospodarcze i Dom Nauczyciela. Urządzono boisko sportowe, zniwelowano plac szkolny i ogrodzono go siatką. Wyasfaltowano plac przed szkołą i zainstalowano radiowęzeł.  Wszystkie te prace wykonano w czynie społecznym. Dyrektor Tofilski zapoczątkował urządzanie w szkole klasopracowni.

            W 1967 roku obowiązki kierownika szkoły przejęła jego żona Janina Tofilska, która pełniła tę funkcję do 1974 roku.

W roku 1973/74 wprowadzono podział roku na dwa okresy, z rocznym wyprzedzeniem zapisy do klasy pierwszej, mniej liczebne oddziały, na świadectwach uczniów odnotowywano szczególne osiągnięcia uczniów, wprowadzona została pięciostopniowa skal ocen ze sprawowania, ceremoniał szkolny, obowiązkowa praca społeczna młodzieży, zmniejszenie tygodniowego wymiaru godzin, ograniczenie prac domowych uczniów, zmiana zasad promowania.

             Od 1 września 1974 roku funkcje dyrektora objęła Maria Brzuzan – Majkut. 1 grudnia tegoż roku ognisko przedszkolne zostało przekształcone w Państwowe Przedszkole, do którego uczęszczały wszystkie dzieci sześcioletnie. Założono sad przyszkolny, zasadzono świerki, modrzewie i krzewy ozdobne. Na bieżąco konserwowano budynki i urządzenia. Całkowicie zmieniono sprzęt szkolny i dokończono urządzenia klasopracowni. Zakupiono wiele pomocy naukowych i książek do biblioteki szkolnej.

            W latach 1977/78 do 1980/1981 szkoła stała się zbiorczą dla Szkoły Podstawowej w Wólce Grodziskiej, z której dojeżdżali uczniowie klas IV-VIII. Było to podyktowane trwającą w tym czasie budową nowej szkoły w Wólce Grodziskiej.

            W 1984 roku powstał Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły. Budowa rozpoczęła się w 1986 r. W nowym budynku znalazła miejsce pełnowymiarowa sala gimnastyczna z zapleczem, pracownia techniki, fizyki i chemii, biologii, muzyki, nauczania początkowego, gabinet higieniczno-lekarski, sekretariat i gabinet dyrektora oraz szatnie i pomieszczenie gospodarcze. Budynek oddano do użytku w 1992 roku. Trzy lata później wykonano instalację gazową centralnego ogrzewania.

 

Opracowano na podstawie pracy dyplomowej

pani mgr Marii Majkut, dyrektorki szkoły w latach 1974-2010

Tytuł pracy: Problemy organizacji pracy szkoły w latach 1898-1998 na przykładzie Szkoły Podstawowej w Grodzisku Górnym".

 

Kierownicy i dyrektorzy Szkoły Podstawowej w Grodzisku Górnym

1. 1.11.1898-31.01.1899 Julian Krauz (pierwszy nauczyciel)

2. 1.09.1904-31.08.1899 Franciszek Wojciechowski (kierownik szkoły)

3. 1.09.1912-31.01.1938 Kazimierz Tarkowski (kierownik szkoły)

4. 1.02.1938-31.08.1939 Michał Chomnicki (kierownik szkoły)

5. 1.09.1938-03.09.1939 Marceli Czarkowski (kierownik szkoły)

6. 1.11.1939-30.11.1944 Franciszek Czubala (kierownik szkoły)

7. 1.12.1944-31.08.1963 Tomasz Bem (kierownik szkoły)

8. 1.09.1963-31.08.1964 Józef Kulpa (kierownik szkoły)

9. 1.09.1964-30.11.1967 mgr Józef Tofilski (kierownik szkoły)

10. 1.12.1967-31.08.1974 mgr Janina Tofilska (dyrektorka szkoły)

11. 1.09.1974-30.09.1987 mgr Maria Brzuzan (dyrektorka szkoły)

12. 1.10.1987-31.08.1988 inż. Józef Majkut (dyrektor szkoły)

13. 1.09.1988-31.08.1999 mgr Maria Brzuzan-Majkut (dyrektor szkoły)

14. 1.09.1999-31.08.2005 mgr inż. Józef Majkut (dyrektor Szkoły Podstawowej)

15. 1.09.1999-31.08.2005 mgr Maria Brzuzan-Majkut (dyrektor Gimnazjum)

16. 1.09.2005.-31.09.2010 mgr Maria Majkut (dyrektor Zespołu Szkół)

 17.  od 1.09.2010 i nadal mgr Roman Matuszek (dyrektor Zespołu Szkół)